Na faalauiloa e le Matagaluega o Aoga a le Setete o Hawai'i (HIDOE) le aloaia o Kalani High ma Kailua High e avea ma A'oga Fa'atemokalasi a Hawai'i (HISOD). O nei aʻoga e auai i se lisi tuputupu aʻe o aʻoga maualuga o loʻo faʻaalia le faʻamaoni i le sauniaina o tamaiti aʻoga ina ia toaaga ma malamalama tagata auai i se sosaiete faatemokalasi.
“O le fa'ailogaina o A'oga Maualuga a Kalani ma Kailua e avea ma A'oga Fa'atemokalasi a Hawai'i ose la'asaga taua tele lea i luma o le Matagaluega i le tu'uina atu o a'oa'oga fa'alelalolagi mo tamaiti a'oga ta'ito'atasi,” o le saunoaga lea a Superintendent Keith Hayashi. “O a’oa’oga fa’ale-aganu’u o le ma’a tulimanu lea o le malo fa’atemokarasi maloloina. O nei aʻoga o loʻo faʻavaeina siosiomaga aʻoaʻoga e suʻesuʻe ai e tamaiti aʻoga mataupu lavelave, auai i talanoaga faʻaaloalo, ma atiina ae se malamalama loloto ia latou aia tatau ma matafaioi."
Fa'ata'ita'i i se polokalame fa'ale-malo ma fa'atusaina e le HIDOE mo le tulaga tulaga ese o tamaiti a'oga i Hawai'i, o Kalani ma Kailua High Schools sa fa'atinoina se fa'agasologa o masina e tu'uina atu ai le tele o fa'amaoniga o ana galuega fa'aa'oa'oga i a'oa'oga fa'atemokalasi ma le fa'aauaina o tamaiti a'oga. O se komiti e faia a'e i le HIDOE, le Komisi e Si'itia ma Fa'agasolo A'oa'oga Fa'atunuu (SAOTI), ma tagata tomai fa'apitonu'u, toe iloilo tusi talosaga a'oga ma fa'amaonia na'o a'oga e fa'aalia se tautinoga i fa'ailoga autu o le polokalame HISOD.
“Fa’afetai i A’oga Maualuga a Kailua ma Kalani i le fa’amaoniaina o A’oga Fa’atemokalasi a Hawai’i,” o le saunoaga lea a le Fa’amasino Sili o Mark E. Recktenwald. "O la latou tautinoga i le faʻaleleia o le faʻalapotopotoga a latou tamaiti aʻoga e taua tele mo le lumanaʻi o lo tatou temokalasi. Ou te fia faafetai atu i sui o le Komisi o le PACE, aemaise o lona Taitaifono, Faamasino Lisa Ginoza, ma le Sui Taitaifono o Amy Perruso, faapea foi ma a latou paaga e toatele, e aofia ai le Iunivesite o Hawaii William S. Richardson School of Law, Hawaii State Bar Association, Hawaii State Department of Education, Hawaii Association of Independent Schools, ma le American Judicature Society, e faalauiloaina a tatou tagata lautele i aoaoga, ma le Sosaiete a le Faamasinoga a Amerika, o e ua i ai se vaega o le atunuu atoa e unaia ai a tatou atunuu. setete.
“Ina ua fa'au'u mai le A'oga Maualuga a Kailua, ua 'ou fiafia ona ua faia e le a'oga le ta'utinoga ma ausia ai le fa'ailoga o le A'oga Fa'atemokalasi a Hawai'i," o le fa'aaliga lea a Lisa Ginoza, le fa'amasino lagolago o le Fa'amasinoga Maualuga a Hawai'i. “E fa’amalo fo’i ia Kalani High, lea fo’i na maua le fa’ailoga i lenei tausaga. E taua tele le taliaina e tamaiti aoga ma le lautele lautele o le matafaioi e auai ma auai i la tatou faiga malo. E le gata i lea, e ala i le faʻalauteleina o aʻoaʻoga faʻale-malo, ou te talitonu o tamaiti aoga, faiaoga ma isi o le a maua le fiafia e maua mai le galulue faʻatasi mo le lelei o lo tatou nuʻu."
O Mililani ma Maui High Schools o aʻoga muamua ia na aloaia i le polokalame fa'aulufalega tausaga. O le tausaga a sau, o le a fa'aogaina e le polokalame a'oga tulagalua ma fa'ata'ita'i se polokalame tulagalua e fausia ai se K-12 fa'aauau.
Na fa'asalalauina fo'i e le PACE ma le HIDOE su'esu'ega a le setete atoa i a'oa'oga fa'alenu'u i a'oga a le malo ma a'oga tuto'atasi a Hawai'i. I le lipoti, From Classroom to Community: Advancing Civics Education in Hawaiʻi, toetoe lava 800 faiaʻoga (627 faiaʻoga na lipotia mai o loʻo i ai le matafaioi mo suʻesuʻega faʻaagafesootai poʻo aʻoaʻoga faʻale-malo ma 168 pule) na auai. O su'esu'ega ua ofoina mai ai se va'aiga e le mafaatusalia i le tulaga o lo'o i ai nei a'oa'oga fa'alesivi i totonu o a'oga a Hawai'i. O fa'ai'uga o su'esu'ega e fa'amaonia ai fautuaga taua mai le Vaega Fa'atonu a le Tagata Faigaluega a'oa'oga, o se vaega 'ese'ese o faia'oga, ta'ita'i o nu'u, ma pa'aga na taloina e le HIDOE i le tautotogo 2024.
"O lenei suʻesuʻega e faʻamaonia ai mea ua leva ona iloa e le tele o faiaoga. O a'oa'oga fa'aletagata e mana'omia, ae e masani lava ona tauivi e tauva ma isi fa'amuamua,” o le tala lea a Colin Moore, Komesina o le PACE ma le saienitisi fa'apolokiki i UH-Manoa. “E tuuto atu faiaoga i le sauniaina o tamaiti aoga mo le olaga faalenuu, ae latou te manaomia punaoa sili atu, sili atu le taimi, ma lagolago malosi faʻalapotopotoga. E ala i le fa'atalanoaina o nei lu'itau, e mafai ai ona tatou fa'amautinoa o lo'o maua e tamaiti a'oga uma i Hawai'i le poto ma le tomai e fa'atino ai le auai i totonu o latou nu'u ma lo tatou temokalasi."
Heidi Armstrong, sui pule sili o aʻoaʻoga, na faʻaopoopo mai, "Matou te faʻamanatuina le alualu i luma o loʻo faʻamatalaina i lenei lipoti muamua o aʻoaʻoga faʻale-malo ma le PACE, o loʻo avea ma paaga malosi e fesoasoani ia i matou e ausia la matou sini e saunia tamaiti aoga mo tiute faʻale-malo. O lenei lipoti o le a fesoasoani ia i matou i le faia o faaiuga malamalama i tupe teufaafaigaluega, e pei o punaoa ma atinaʻe faʻapolofesa, ina ia mafai ona faʻalauteleina lo matou aapa atu e faʻaleleia le isi augatupulaga o tagatanuu o le lalolagi atoa.

O mea taua mai le lipoti e aofia ai:
Malosi le Tautinoga a Faiaoga i Fa'alapotopotoga: 48% o faia'oga e manatu i le va'aiga o se fa'amuamua maualuga pe fa'atauaina i totonu o latou potuaoga, ae na'o le 32% e talitonu o lo'o fa'apena fo'i i le a'oga atoa, e fa'ailoa ai se va i le va o a'oa'oga fa'aa'oa'oga ma fa'amuamua fa'alapotopotoga.
Manaomia lautele mo Punaoa Fa'aa'oa'oga Tulaga Maualuga mo Tagata Lautele: Toeitiiti atoa le afa o faiaoga uma (45%) na ta'ua e le lava a'oa'oga faalemalo o lo'o avanoa mo i latou, ma le fa'afitauli e sili ona mata'utia i vasega K-5. O lo'o fa'asino i se vaega manino mo le fa'afaigaluegaina o tupe, ae maise le sao taua o faia'oga tulagalua i le fausiaina o le fa'avae o le malamalama fa'aletagata a'o laiti.
Fa'apaleni Tulaga Va'aia ma Isi Mana'oga o Matā'upu: 56% o faia'oga o lo'o ta'ua ai le una'ia o isi mata'upu e fai ma pa pupuni i a'oa'oga fa'alemalo. Ua ioe le 59% o pule o le utiuti o le taimi i mataupu aoaoina o le fa'alavelave tele lea i le fa'alauteleina o a'oa'oga fa'ale-malo, e fa'ailoa mai ai le mana'oga mo ni fofo fa'afofoga e fa'atasi ai a'oa'oga fa'aletagata.
Fa'alautele Atina'e Tomai Fa'apolofesa e Fa'afetaui Mana'oga a le Faiaoga: O lo'o i ai se maliliega lautele i le va o faiaoga o le fa'amuamua sili ona taua mo le atina'e fa'apolofesa o le fa'aleleia lea o a'oa'oga o a'oa'oga fa'ale-malo, e aofia ai faiga sili mo le fa'aleleia o le fa'atasia o tamaiti aoga. O le tolu-kuata o le pulega ma le 71% o faiaoga na faailoa mai o le vaega sili lea ona taua mo aʻoaʻoga faʻapolofesa.
Fa'amamafa i polokalame fa'aa'oa'oga lelei a le HIDOE:
Ua toe fa'amauina e le lipoti le tautinoga a le HIDOE i le fa'amautinoaina o tamaiti a'oga uma e maua avanoa i a'oa'oga fa'alotoifale malosi. O nisi o polokalame o lo'o fa'atino ai le va'aiga a le matagaluega mo a'oa'oga fa'ale-aganu'u e aofia ai:
Fono a Tamaiti A'oga a le Setete o Hawai'i: O le Fono a Tamaiti A'oga a le Setete o Hawai'i e avea o se fa'avae mo tamaiti a'oga e fa'ailoa ai o latou atugaluga, fa'atalanoa i mataupu ogaoga, ma tu'uina atu o latou manatu i le Fono Faitulafono a le Setete o Hawai'i ma le Komiti Fa'atonu o A'oga. O nei taumafaiga e fa'amautinoa ai le auai sa'o o tamaiti a'oga i le fa'atulagaina o faiga fa'avae e a'afia ai a latou a'oga ma nu'u.
Polokalama Fa'ata'ita'i Faitulafono a le Keiki Caucus High School: O lenei faiga faapaaga i le va o le HIDOE ma le Fono Faitulafono a le Setete o Hawai'i ua maua ai e tamaiti aoga maualuga se avanoa tulaga ese e maua ai le poto masani i le faiga o tulafono. E ala i se matā'upu a'oa'oina ma fa'apolopolo tulafono a le setete, e a'oa'o ai tagata auai e uiga i faiga fa'avae ma le taua o le auai fa'alenu'u.
A'oga o le Temokalasi a Hawai'i: Fa'alauiloa i le 2023, o le polokalame fou fa'ale-malo e fa'ailoa ai a'oga maualuluga e fa'aalia ai le malosi o le ta'utinoga e saunia tamaiti a'oga mo le olaga fa'alotoifale, a'oa'oga maualuluga, ma le manuia o galuega. E maua e aʻoga lenei tulaga faʻapitoa e ala i le ofoina atu o avanoa aʻoaʻoga eseese e faʻamamafa ai le faasinomaga, filifiliga a tamaiti aoga, ma mea moni i le lalolagi.
O nei polokalame o lo'o fa'aalia ai taumafaiga faifaipea a le HIDOE e a'oa'oina ai tamaiti a'oga i faiga fa'alemalo ma fa'aauai faiaoga i a'oa'oga fa'aa'oa'oga.
O le lipoti a le malo, e ala i se suʻesuʻega e leʻi tupu muamua i le setete atoa, o loʻo faʻaalia ai mea taua ma vaega e mafai ona taulaʻi ai le Matagaluega i mea fou i polokalame faʻale-malo. O lo'o fa'amauina fo'i e le ripoti le taua tele o a'oa'oga fa'alotoifale i le fa'atulagaina o le isi augatupulaga o ta'ita'i ma sitiseni e mana'omia mo se fa'atemokalasi olaola. O lo'o tutumau pea le Matagaluega i lona talitonuga e fa'atumauina a'oa'oga fa'ale-malo i ona tulaga maualuluga. Ole lipoti atoa ile su'esu'ega o a'oa'oga sivi, e aofia ai ma fautuaga mo fuafuaga i le lumana'i, ua avanoa nei mo le toe iloiloina e ala ile kiliki i ata o lo'o i lalo pe asiasi. www.civicshawaii.org/resources.