Saili tali i fesili masani e uiga i le lesitalaina o lau tama.
Fesili Lautele
E fa'apefea ona fa'atulagaina a'oga a le Matagaluega o A'oga a le Setete o Hawai'i?
O le Matagaluega o Aoga a le Setete o Hawai'i e 297 a'oga, e 258 a'oga a le malo ma 39 a'oga fa'ailoga. O nei a'oga uma e a'oga i se tasi itumalo a'oga a le malo, fa'amaopoopo i vaega fa'aitumalo e 15. O vaega lavelave ta'itasi e aofia ai le lua i le fa "faigata"—o se vaega o a'oga e aofia ai se a'oga maualuga ma ana a'oga tulagalua ma a'oga tulagalua.
O le a le matua e fa'atulafonoina ai le a'oga?
E fa'atulafonoina le a'oga i Hawai'i mo tamaiti a'oga e 5 tausaga (mai ia Iulai 31 o le tausaga a'oga) e o'o atu i le 18 (e o'o ia Ian. 1 o se tausaga a'oga). Faamolemole silasila mai HRS 302A-1132 mo fa'amatalaga.
O le fea a'oga e tatau ona lesitala ai la'u tama?
E mana'omia lou alo e alu i le a'oga e tautuaina le itumalo fa'afanua o lo'o nonofo ai. E mafai ona e faʻaaogaina a matou Su'e Nofoaga A'oga meafaigaluega e va'ai ai tua'oi a le itumalo ma le a'oga. Tusi lou tuatusi fale i le tulimanu agavale pito i luga o le saite, e aofia ai le aai ma o le a fa'aosoina oe i totonu o le vaega o auaunaga mo lou fale. Matou te fautuaina fo'i e fa'afeso'ota'i sa'o le a'oga e fa'amaonia pe o tautua i lou fale.
Ae fa'afefea pe a o'o i lo'u aiga ni fale le mautu?
O aiga o lo'o feagai ma fale le mautu e iai aia tatau i lalo o le McKinney-Vento Act e fa'amautinoa ai e fa'aauau pea le avanoa a latou fanau i a'oga ma auaunaga. Aoao e uiga i Aia tatau i lalo o le McKinney-Vento Act (PDF).
Su'esu'ega e Su'esu'e ai le Agava'a
Ina ia iloa le agavaa i lalo o le McKinney-Vento Act, faamolemole faila a Su'esu'ega e Su'esu'eina Agava'a - Igilisi (PDF). Fa'aliliuga o lo'o i lalo.
Aia Tatau mo Aiga i le Fa'asalalau Fale Le mautu
Mo matua ma aiga i lalo o McKinney-Vento, faamolemole toe iloilo lau Aia Tatau mo Aiga i Fale Le mautu – Igilisi (PDF). Fa'aliliuga o lo'o i lalo.
Su'e se Feso'ota'iga a Nuu
Feso'ota'iga fa'alapotopotoga o lo'o tofia i nofoaga fa'apitoa fa'alavelave, fesoasoani i tamaiti a'oga i fale le mautu ma fa'atumauina so'otaga ma pa'aga a le nu'u ma punaoa. Su'e lau feso'ota'iga nu'u iinei: Liaison List HIEHCY 2024-2025 (Google Pepa).
Femalagaa'i pasi e leai se totogi
O tamaiti a'oga e agava'a mo fesoasoani i lalo o le McKinney-Vento Act e ono agava'a mo le ave pasi e leai se totogi i le aoga. Fa'amolemole galulue fa'atasi ma tagata e leai ni fale i lau a'oga e fa'amautu le agava'a, ma fa'amautu se pasi pasi pe a talafeagai.
Mo nisi fesili po'o ni atugaluga, fa'amolemole fa'afeso'ota'i le polokalame Education for Homeless Children and Youth i le (808) 348-0304 po'o le (808) 723-4192.
Aisea e fesili ai le pepa lesitala mo ituaiga ma ituaiga?
E mana'omia e le Matagaluega o A'oga a le Iunaite Setete le lipotiina e setete uma le ituaiga ma le ituaiga o tamaiti a'oga o lo'o lesitala i aoga a le malo. E le lipotia e le setete o Hawai'i fa'amatalaga ta'ito'atasi, ae o lo'o lipotia le aofa'i o tamaiti a'oga i vaega 'ese'ese 'ese'ese o ta'aloga ma aganu'u. E ui lava e iai le aiā tatau a matua e teena ai le tu'uina atu o nei fa'amatalaga i le a'oga, e mana'omia e tulafono a le feterale le tu'uina atu o tamaiti a'oga uma i se fa'ailoga tagata ma/po'o se ituaiga. O a'oga o le a tofia se vaega pe a musu matua e tu'uina atu ia fa'amatalaga.
PEPA
O a pepa e mana'omia mo le lesitalaina?
O pepa e mana'omia e lesitala ai lau tamaititi i se tasi oa matou a'oga e aofia ai:
- Pepa Fa'ailoga Tamaiti A'oga (PDF) po o le Pepa Fa'ailoga Fa'akomepiuta Fa'aopoopo (PDF) mo tamaiti aoga e ulufale atu i le A’oga.
- Su'esu'ega Gagana Aiga (PDF)
- ID ata aoga ole matua/tausi.
- Faamaoniga o le nofomau: Pili o mea faigaluega, maliega lisi, po'o isi pepa aloaia e fa'aalia ai lou tuatusi o iai nei.
- E mafai ona talia e le a'oga se fa'amatalaga fa'amaonia a se aiga/uo fa'atasi ai ma aiaiga nei: (a) E tatau ona ta'u mai i fa'amatalaga fa'a Notarized o lo'o nonofo le matua/tagata tausi ma le tamaititi ma le aiga/uo; (b) E tatau ona ta'u mai i le fa'amatalaga fa'asalalau le igoa ole tauaiga/uo o lo'o i luga ole fa'amaoniga ole nofomau faaletulafono a le aiga/uo; (c) E tatau ona ta'u mai i fa'amatalaga fa'asalalau le tuatusi tutusa o le aiga/uo o lo'o i luga o le fa'amaoniga a le aiga/uo o lo'o nofo fa'aletulafono; (d) E tatau ona fa'apipi'i atu i le fa'amatalaga fa'a-notari se kopi o le fa'amaoniga a le aiga/uo o le nofomau faaletulafono; ma (e) E tatau ona sainia le fa'amatalaga fa'asalalau i le igoa tutusa o le aiga/uo o lo'o i luga o le fa'amaoniga a le aiga/uo o le nofomau faaletulafono.
- Pepa Fanau: Mo le faamaoniga o tausaga. Tusifolau a tamaiti aoga poo visa a tamaiti aoga e talia mo tamaiti aoga mai fafo.
- Aiga i Fale le mautu: O aiga o lo'o feagai ma fale le mautu o lo'o aofia i ta'iala o le lesitalaina o lo'o tu'uina atu i le McKinney-Vento Act. Fa'amolemole fa'afeso'ota'i a feso'ota'iga nu'u i lou eria.
Afai o lo'o si'itia la'u tamaititi mai se isi a'oga, o a ni pepa fa'aopoopo ou te mana'omia?
E te mana'omia le tu'uina atu o pepa uma o lo'o lisi atu i luga, e aofia ai se pepa fa'amatu'u fa'atasi ai ma se fa'amaumauga e le'i aloa'ia po'o le kata fou a lau tamaititi a'oga. E tatau i tamaiti a'oga fa'apitoa ona tu'uina atu a latou Fuafuaga mo A'oa'oga Ta'ito'atasi (IEP), ma e 504 tamaiti a'oga e tatau ona tu'uina atu a latou Fuafuaga 504.
O a isi pepa faaletulafono e ono mana'omia mo le lesitalaina?
E mana'omia pepa pule a le Loia pe afai e le o nofo le tamaititi ma ona matua. O le tulafono a le militeri a Hawaiʻi ma le US e pulea ai le auala e mafai ai e se matua poʻo se tagata o loʻo tausia se tamaititi ona faʻaaoga le pule o le loia e tuʻuina atu i se isi tagata (i totonu o faʻalavelave faʻapitoa) soʻo se malosiaga e uiga i le tausiga, tausiga, poʻo meatotino a le tamaititi poʻo le uarota.
- Tulafono Toe Iloilo a Hawaiʻi 560: 5-105 Tu'uina atu o le pule e matua po'o le tausi. E mafai e se matua poo se leoleo o se tamaitiiti po o se tagata ua le atoatoa le malosi, e ala i se malosiaga o le loia, e mafai ona tuuina atu i se isi tagata mo se vaitaimi e le sili atu i le tausaga, o le taimi faatapulaaina e tatau ona faailoa manino mai i totonu o le pepa aloaia, so o se malosiaga e faatatau i le tausiga, tausiga, po o meatotino a le tamaititi po o le uarota, vagana ai le pule e malie ai i le faaipoipoga poʻo le vaetamaina. [L 2004, c 161, pt o le §1]
- United States Code 10 1044B §1044b. Malosiaga faamiliteli o loia: manaoga mo le aloaia e Setete
(a) Meafaigaluega e Tuuina atu Aafiaga Faaletulafono e aunoa ma le amanaia o Tulafono a le Malo.—O se malosiaga faamiliteli o loia—
(1) e tuusaunoaina mai so o se manaoga o pepa, mea, tulaga aloaia, po o faamaumauga ua aiaia mo malosiaga o loia i lalo o tulafono a se Setete; ma
(2) e tatau ona tuuina atu i ai le aafiaga faaletulafono e tasi e pei o se malosiaga o le loia ua saunia ma faatino e tusa ai ma tulafono a le Malo e aafia ai.
(b) Malosiaga a le Malo o le Loia.—Mo faamoemoega o lenei fuaiupu, o le malosiaga faamiliteli o so o se malosiaga aoao po o malosiaga faapitoa o le loia lea e faamauina e tusa ai ma le fuaiupu 1044a o lenei suafa po o isi tulafono talafeagai a le Setete po o le Feterale.
(c) Faamatalaga e Aofia Ai.—(1) I lalo o tulafono faatonutonu ua faatonuina e le Failautusi e aafia ai, e tatau i malosiaga faamiliteli taitasi o loia ona aofia ai se faamatalaga e faatulaga mai ai aiaiga o le faafuaiupu (a).
(2) E lē tatau ona faauigaina le parakalafa (1) e lē faaaogāina ai aiaiga o le faafuaiupu (a) i se malosiaga faamiliteli o loia lea e lē aofia ai se faamatalaga ua faamatalaina i lena parakalafa.
(d) Faauigaina o le Setete.—I lenei fuaiupu, o le faaupuga “Setete” e aofia ai le Itumalo o Columbia, le Commonwealth o Puerto Rico, ma le umiaina o le Iunaite Setete.
Afai e talafeagai ma faʻavae i luga o tulaga o le tulaga o lau tama, o isi pepa faaletulafono e manaʻomia mo le lesitala e mafai ona aofia ai:
- Poloaiga taofia le tumau
- Pepa o le tausiga
- Pepa aloaia suiga o igoa faaletulafono
- Poloaiga a le Faamasinoga
Soifua Maloloina o Tamaiti Aoga ma Tulaga Manaoga
O a mea e mana'omia mo le soifua maloloina ma tui puipui mo la'u tama e lesitala ai?
Matou te galulue fa'atasi ma le Matagaluega o le Soifua Malōlōina a le Setete o Hawai'i (DOH) ina ia fa'amautinoa e ausia e tamaiti a'oga ki manaoga tau soifua maloloina. O tamaiti uma o lo'o a'oga i Hawai'i e tatau ona i ai saini ma mae'a Fa'amaumauga o le Soifua Maloloina a Tamaiti A'oga (PDF) ia tusia mea nei:
Fa'amama le mamapala (TB).
Fa'amolemole va'ai i lalo ma asiasi ile Upega tafaʻilagi a le Matagaluega o le Soifua Maloloina a le Setete o Hawaiʻi (DOH). mo nisi faamatalaga.
- Talia Talia (PDF)
- Fesili e masani ona fesiligia e uiga i Su'ega TB mo Tamaiti A'oga, Tamaiti ma le Aoga/Tausiga (PDF)
- Fa'ata'ita'iga Pepa: Pepa Fa'ata'ita'i a le DOH (PDF) | TB Pepa F: Setete o Hawai'i Pepa Fa'amama TB (PDF) (itulau 12, tusi lesona TB)
Su'ega Faaletino
E tatau ona faʻamaeʻaina i totonu o le tasi le tausaga aʻo lumanaʻi:
- Aso muamua o le auai i se aoga faataitai poo se aoga i Hawaii ma
- Aso muamua na auai i le vasega fitu.
tui puipui
- tuipuipui mana'omia (PDF) fa'alagolago ile matua ma/po'o le togi ole tamaititi aoga.
E i ai ni tuusaunoaga i tulaga manaomia o tuipuipui?
E mafai ona tuusaunoa lau tama mai tuipuipui mo mafuaaga faafomai po o tapuaiga, pe afai e tuuina atu pepa talafeagai i le aoga. E mafai ona fa'atumu pepa fa'alelotu i le a'oga a lau tama. O tuusaunoaga faafomai e tatau ona maua mai le tausi soifua maloloina a lau tama. E leai se isi tuusaunoaga e faatagaina e le setete.
Ae fa'afefea pe a le mafai ona ou mauaina pepa mo le soifua maloloina a'o le'i amataina le aoga?
O se tamaititi e leai ni fa'amaumauga o tuipuipui uma e mana'omia po'o se su'ega fa'aletino e mafai ona fa'ataga le ulufale fa'atasi ma le fa'amaoniaina o se avanoa fa'afoma'i o lo'o loma. Fa'amolemole fa'afeso'ota'i sa'o lau a'oga mo nisi fa'amatalaga.
Ae fa'afefea pe a mana'omia e la'u tama ni vaila'au fa'atonu i taimi a'oga?
Afai e mana'omia e lau tama ni vaila'au lavea'i fa'afuase'i po'o isi vaila'au fa'atonuina i aso uma/masani, fa'amolemole fa'atumu se Fomu Soifua Maloloina a le Aoga ma tuuina atu i le aoga.