Career and Technical Education (CTE) e maua ai avanoa mo tamaiti a'oga uma e fia maua le tomai fa'apitoa, tomai fa'apitoa ma le fa'afaigaluegaina o tomai e mana'omia e manuia ai i a'oga pe a mae'a a'oga ma/po'o galuega e mana'omia tele. Matou te va'ava'ai i se lumana'i gafataulimaina e mafai ai e le au fa'au'u mai Hawai'i ona nonofo ma olaola i Hawai'i e ala i le saunia e fa'amanuiaina i galuega maualuluga, maualuga totogi ma galuega e mana'omia tele.
O le misiona a le CTE o le tautuaina lea o a tatou aʻoga ma le lautele lautele e ala i le mamanuina o polokalame CTE lelei e fetaui ma manaʻoga o tagata faigaluega a Hawaiʻi-e aofia ai auala fou ma polokalame o suʻesuʻega, tulaga faʻapitoa, aʻoaʻoga faʻavae galuega, faʻamaonia aloaia o alamanuia, aitalafu lua avanoa ma atina'e fa'apolofesa-fa'atasi ai ma le fa'amautinoaina o le tutusa o avanoa, ma fa'ateleina le aofa'i o le auai ma taunu'uga manuia.
Auala o Galuega
CTE talaaga
O le faʻamalosi mo le faʻalauteleina o le CTE Career Pathways na fesoʻotaʻi saʻo i:
- O le fuaitau o Perkins V, lea na maua ai le gagana manino i luga o le CTE kosi faigata ma le fa'aogaina o a'oa'oga maualuluga ma a'oa'oga fa'au'u a'oga ma le aufaigaluega.
- Sa'ili'iliga mai se su'esu'ega a'oa'oga muamua a le CTE na maua na'o le 44 mai le 77 kosi sa fa'aogaina tulaga fa'apitoa.
- Le le mautonu pe na fa'atutusa tu'usa'o le ofo a le CTE ma a'oa'oga fa'ai'u a'oga maualuga ma fa'atutusa atoatoa ma fa'amuamua a le tamaoaiga ma tagata faigaluega a Hawai'i.
O se su'esu'ega fa'aogaina na fa'aogaina ai fa'amaumauga a le setete o le tamaoaiga ma le aufaigaluega e fa'amautu ai galuega maualuluga, maualuga totogi ma mana'omia tele galuega mo Hawai'i fa'atasi ai ma fa'amuamua tau tamaoaiga ma fuafuaga a le setete. O fa'ai'uga na fa'aaogaina e fa'ailoa ai le filifilia o polokalame CTE e fa'afetaui ai mana'oga o le su'esu'ega fa'atatau. Na mafua ai le faʻalauteleina mai le ono CTE Career Pathways i le 13 ma le toe faʻatulagaina o polokalame suʻesuʻe a le CTE.
O ala o galuega ua toe fa'atulagaina e aofia ai:
- Toe iloiloga o kosi, polokalame o a'oa'oga a'oa'oga tulaga fa'apitoa, ma fa'ata'ita'iga fa'ata'ita'iga gaioiga fa'aa'oa'oga a tamaiti aoga e lagolago ai a'oa'oga loloto ma le mauaina o tomai fa'aa'oa'oga, fa'atekinisi ma fa'afaigaluega.
- Ose auala malosi i le a'oa'oina o galuega (WBL) e aofia ai galuega fa'atatau a le WBL e fa'atatau i tulaga fa'ata'atia ma se a'oa'oga a le WBL mo polokalame ta'itasi.
Fa'asino i le CTE Pathway Rollout Timeline (PDF) mo nisi fa'amatalaga i luga ole fa'alauiloa.
Sini Auala
Fesili masani
O le a le taimi e tatau ai ona fa'aogaina Ala o Galuega?
Career Pathways e maua ai se meafaigaluega faʻatulagaina lelei i tulaga faʻaleaʻoaʻoga uma - aoga amata e oʻo atu i kolisi - e taʻitaʻia ai suʻesuʻega o galuega ma fuafuaga faʻatino, taulaʻi i le aʻoaʻoga ma le aʻoaʻoina, ma faʻafesoʻotaʻi aʻoaʻoga ma gaioiga talafeagai, lalolagi moni.
E fa'afefea ona fa'aogaina Ala o Galuega?
O le Career Pathways ose meafaigaluega mo le fa'alauiloaina o galuega, su'esu'ega, tapenaga ma a'oa'oga mo tamaiti uma K-12. O le fa'ailoaina o tamaiti a'oga i auala lautele o galuega, ma le tele o fa'alapotopotoga ma galuega i totonu, fa'alautele ai a latou avanoa faigaluega. E mafai fo'i e tamaiti a'oga matutua ona su'e le su'ega o su'ega tului (RIASEC (PDF)) fesoasoani i le su'esu'eina o filifiliga Auala o Galuega.
I le tulaga lua ma le maualuga, Career Pathways o loʻo tuʻuina atu tulaga faʻapisinisi e fetaui ma manaʻoga pisinisi ma alamanuia.
Auala ma Polokalama o Su'esu'ega a Itumalo ma Aoga (Google Sheet)
E mafai e tamaiti a'oga ona maua le fa'ata'ita'iina o tulaga fa'apitoa uma o le Career Pathway e ala i le fa'amae'aina o se Polokalama o Su'esu'ega, lea e fa tausaga i le a'oga maualuga. Polokalame o suʻesuʻega ua fuafuaina e:
- Tu'ufa'atasi tulaga fa'ale-a'oa'oga, galuega ma tomai i fale faigaluega, ma tulaga fa'amaonia fa'amaonia pisinisi ma alamanuia;
- Tu'ufa'atasia a'oa'oga fa'avae galuega, fa'ailoga fa'ailoa aloa'ia i alamanuia, ma avanoa vave pe a mae'a a'oga maualuga pe a mafai ma talafeagai; ma
- Saunia tamaiti aoga mo aʻoaʻoga faʻaopoopo ma/poʻo galuega.
Polokalame o Suesuega
O le Matagaluega o A'oga a le Setete o Hawai'i e 13 Ala o Galuega ma Polokalama o Su'esu'ega:
Fa'aleaganu'u, Fa'asalalauga, ma Fa'afiafiaga
- Fuafuaga Faafuainumera
- Fa'ailoga Fa'ata'ita'i ma Tufuga
- Ata Ata ma Ala o Faasalalauga
Pulega o Pisinisi, Tupe, ma Maketi
- Pulega o Pisinisi
- Pisinisi
- Pulega o Tupe
- Pulega o Maketi
- Sapalai Fa'atekonolosi ma Logistics
Auaunaga Soifua Maloloina
- Auaunaga Soifua Maloloina
- Au'aunaga Su'esu'e
- Au'aunaga Fa'afoma'i Fa'afuase'i
- Au'aunaga Togafitiga a Tagata
- Auaunaga Tausisoifua
Faatoaga, Meaai, ma Punaoa Faalenatura
- Faiga o Manu, Faiga Taumafa
- Pisinisi Punaoa Faanatura
- Pulega o Punaoa Faanatura
A'oga
- Tomai Lagolago A'oa'oga (LSP)
- Faiaoga o se Tomai (TAP)
Talimālō, Turisi, ma Fa'afiafiaga
- Tufuga Taumafa
- Fa'aauau le Talimalo ma le Pulega o Turisi
Tulafono ma le Saogalemu Lautele
- Au'aunaga Fa'amalosia Tulafono
- Au'aunaga Tinei Mu ma Fa'alavelave Fa'afuase'i (FES)
- Muamua Tulafono
Fa'amatalaga Tekonolosi ma Suiga Fa'atekinolosi
- Fa'amatalaga Fa'ata (AI)
- Polokalama
- Fesootaiga
- Cybersecurity (Cyber)
- Web Design ma Atina'e (WDD)
Fale ma Fausia
- Faiga Fa'ainisinia, Eletise, ma Palama (MEP).
- Fale Nofo ma Fefa'ataua'iga
Fa'ato'aga Manuia
- Otometi ma Robotics Tekonolosi Electro-Mechanical Technology
- Uelo
Malosiaga
- Su'ega Suau'u Fa'atekonolosi
- Malosiaga Grid Tekonolosi
- Malosiaga Fa'afouina Tekonolosi
Fa'ailoga Fa'ata'ita'i ma Inisinia
- Fa'ailoga Fa'ata'oto (AD)
- Inisinia Tekonolosi
Auaunaga fela'uaiga
- Tausia o Ta'avale ma Fa'alelei Malamalama (MLR)
- Fa'aletonu Ta'avale
- Tekonolosi Tausiga Vaalele
- Tekinolosi Tausiga o le Gataifale
Tulaga Fa'ailoga Fa'ailoga Fa'ailoga
I le faaopoopo atu i le ausia o manaʻoga mo le tipiloma a le aoga maualuga a Hawaiʻi, e tatau i le tamaititi aoga ona ausia manaʻoga nei ma se GPA faʻaputu o le 3.0 ma luga atu:
- Fa'auma se fa'asologa o vasega e lua i se Polokalama CTE po'o Polokalama Su'esu'e.
- Maua se B pe sili atu i kosi taitasi o le faasologa o vasega e lua.
- Fa'afeiloa'i pe sili atu le tomai i se Su'esu'ega Fa'atino mo le Polokalama po'o Polokalama o Su'esu'ega.
E iloilo e le CTE Performance-Based Assessments (PBAs) le tomai o tamaiti aoga e fa'aoga ai tomai fa'apitoa ma tomai fa'apitoa ma le poto na latou a'oa'oina i a latou Polokalama Su'esu'ega CTE. O le PBA e fa'atautaia e se a'oga po'o se itumalo a'oga. O le PBA e aofia ai vaega e tolu:
- Tusiga fa'apitoa.
- Tulaga tautala.
- Iloiloga o faatinoga.
Fono Faufautua Auala
O sui o le Pathway Advisory Council (PAC) e fautuaina le Matagaluega i tomai, poto, meafaigaluega, tekinolosi ma galuega e manaomia i galuega i aso nei. O sini a le PAC o le:
- Tuuina atu tomai faʻapitoa faʻapitoa e logoina ai tamaiti aʻoga tomai faʻapitoa e aʻoaʻoina i polokalame a le CTE o suʻesuʻega ma tulaga faʻapitoa o pisinisi.
- Fausia feso'ota'iga i le va o alamanuia, a'oga maualuga ma a'oa'oga pe a mae'a a'oga.
- Fa'aleleia le alamanuia ma tomai fa'atekinisi poto masani a faiaoga CTE.
- Tuuina atu avanoa galulue faatasi mo manatu ma feutagaiga.
Galuega ma Fa'alapotopotoga Tamaiti A'oga

Galuega ma Fa'alapotopotoga Tamaiti A'oga (CTSOs) ose vaega taua ole CTE matā'upu a'oa'oga ma a'oa'oga. Latou te atiaʻe le faʻafaigaluegaina ma tomai faʻapitoa e ala i le faʻaogaina o tamaiti aʻoga i aʻoaʻoga faʻaaogaina.
CTSO faʻaleleia aʻoaʻoga e ala i le tuʻuina atu o avanoa mo aʻoaʻoga faʻapitoa, taʻitaʻiga ma le atinaʻeina o le tagata lava ia, ma le faʻaogaina moni o le lalolagi. E ala i gaioiga, polokalame ma mea faʻatauvaʻa, e fesoasoani le CTSO e taʻitaʻia tamaiti aoga i le filifilia o se ala faigaluega poʻo se polokalame o suʻesuʻega, ma maua ai avanoa e maua ai tomai ma tomai e manaʻomia e manuia ai i na matata. E le gata i lea, e maua e tamaiti aʻoga avanoa e umia ai tulaga taʻitaʻi i tulaga faʻapitonuʻu, setete ma le atunuʻu ma auai i fonotaga faʻaaʻoaʻoga faʻaautaitai e fesoʻotaʻi ma isi tamaiti aʻoga ma paʻaga pisinisi ma pisinisi.
O le Matagaluega o Aoga a le Setete o Hawaiʻi e lima CTSO i le taimi nei:
- TEKA
- Aiga, Galuega ma Ta'ita'i o Amerika (FCCLA)
- FFA (sa taʻua muamua o le Future Farmers of America)
- HOSA - Tomai Fa'alesoifua maloloina i le Lumanai
- SkillsUSA
Faasilasilaga Faaletausaga
A'o le'i o'o i le amataga o tausaga a'oga ta'itasi, e tatau i a'oga maualuluga ta'itasi o lo'o ofoina atu se polokalame CTE e tatau ona fa'ailoa i tamaiti a'oga, matua, tagata faigaluega ma tagata lautele e fa'apea o avanoa uma tau matata eseese o le a ofoina atu e aunoa ma le fa'atatau i lanu, lanu, tupuaga o le atunu'u, itupa po'o fa'aletonu. Lenei Faasilasilaga Faaletausaga (PDF) ua faaliliuina i gagana eseese e 14.
Punaoa e Fa'atatau ile CTE
O mea nei e talafeagai ile fa'atinoga o le CTE:
Su'ega RIASEC mo Ala o Galuega
RIASEC codes o se auala e faʻavasega ai tagata e tusa ai ma mea latou te fiafia i ai ina ia mafai ona faʻafetaui ma galuega talafeagai. O le faiga na fausia e Dr. John L. Holland, o se tagata su'esu'e i le mafaufau. Fai mai le talitonuga a Dr. Holland e ono vaega lautele e mafai ona fa'avasega uma ai galuega. O vaega nei lava e ono e mafai ona faʻaaogaina e faʻamatala ai tagata, o latou uiga ma mea e fiafia i ai. Mo se fa'ata'ita'iga, galuega "Faufale" o galuega ia e aofia ai le galue i mea faigaluega po'o masini (fa'ata'ita'iga, kamuta, inisinia po'o pailate vaalele). O tagata e fiafia i fale e masani lava ona fiafia e galulue ma o latou lima ma fatuina se mea faitino.
E mafai e aʻoga ma tagata taʻitoʻatasi ona faʻaogaina le Su'ega RIASEC (PDF) e aunoa ma se fa'atagaga mai le Matagaluega, pe afai latou te fa'aogaina le punaoa mo fa'amoemoega fa'aa'oa'oga.
A'oga a Hawai'i
A'oga a Hawai'i tu'uina atu fesoasoani fa'apitoa e fa'afetaui ai le va'aiga ma le manulauti a le HIDOE e ala i le fa'alauteleina o Nuu A'oa'oga Laiti (SLCs) i Hawai'i e saunia tamaiti uma mo kolisi ma matata. A'oa'o atili e uiga i a'oga a le au paia ma autu o le a'oga matata latou te mamanuina e ala i le kiliki i luga o le ulutala.
Hawaiʻi Career Explorer
Hawaiʻi Career Explorer ose meafaigaluega i luga ole laiga mai le Iunivesite o Hawai'i Community College System e maua ai fa'amatalaga e uiga i togi, tusi pasi ma tikeri o lo'o avanoa e feso'ota'i ma matata eseese.
Vaega Fa'aa'oa'oga a Tamaiti Ofisa Fa'asao (JROTC)
O le Vaega Fa'aa'oa'oga a Tamaiti Ofisa Fa'asao (JROTC) ose polokalame filifilia a le CTE e fa tausaga o a'oa'oga e fa'asoa e le US Army, Navy, Air Force ma Marine Corps. E lua a'oa'oga sosoo a le JROTC e fa'amalieina le CTE lua-aitalafu mana'omia mo se tipiloma a'oga maualuga.
O le mataupu aoaoina ua mamanuina e aʻoaʻo ai tamaiti aʻoga maualuga i le taua o le sitiseni, taʻitaʻiga, matafaioi a le tagata lava ia ma le galulue faatasi, aʻo faʻatupuina le taua o le tagata lava ia, amio pulea ma se lagona o le ausia. E maua e tamaiti a'oga a le JROTC ni tulaga maualuga pe a auai i so'o se lala o le militeri, ma avanoa maualuluga mo tofiga a le feterale/a'oga a le militeri ma le ROTC kolisi sikolasipi. cadets o le a le faʻatupuina soʻo se matafaioi faamiliteli pe a maeʻa le polokalame.
O le JROTC o se auaunaga i lo tatou malo, ona e maua ai e tamaiti aoga le faʻaosofia ma tomai e faʻaleleia ai le malosi o le tino, tumau le saoloto mai fualaau faasaina, mafaufau loloto ma fatufatuaʻi, fesoʻotaʻi lelei, galue o se tagata o le 'au, faʻauʻu mai le aoga maualuga, tulituliloaina galuega aoga, ma avea ma tagatanuu faamanuiaina.
Mo nisi fa'amatalaga, fa'afeso'ota'i le LTC (ret.) Edgar Rivera.